曼谷的黎明寺是大家来到泰国一定会去打卡的地方，大家都对这里精美的建筑赞不绝口，但是大家知道吗？黎明寺的建筑风格其实大有讲究，黎明蕴藏了很深的文化内涵。接下来就让我们简单了解一下，黎明寺背后到底蕴藏了什么文化！

“วัดอรุณ” หรือชื่อเต็มว่า วัดอรุณราชวราราม เป็นหนึ่งในแลนด์มาร์กของนักท่องเที่ยวทั่วโลก เพราะเป็นที่ตั้งของ “พระปรางค์วัดอรุณ” อันเลื่องชื่อ ทั้งยังมีศิลปะและสถาปัตยกรรมสวยๆ ให้ชมกันอย่างเพลิดเพลิน ความงดงามต่างๆ ในวัดอรุณไม่ได้เกิดขึ้นอย่างโดดๆ แต่ผ่านการคิดและสร้างสรรค์มาเป็นอย่างดี โดยเฉพาะ “คติไตรภูมิ” และ “คติจักรพรรดิราช” สมัยต้นรัตนโกสินทร์

ปวีณา หมู่อุบล เล่าถึงวัดอรุณและคติต่างๆ ไว้ในผลงานเล่มล่าสุด “อำนาจนำพระนั่งเกล้าฯ การเมืองวัฒนธรรมของชนชั้นนำต้นรัตนโกสินทร์” (สำนักพิมพ์มติชน, 2567) ว่า

วัดอรุณ เป็นวัดเก่าแก่ตั้งแต่สมัยอยุธยา เดิมชื่อ “วัดมะกอก” ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น “วัดแจ้ง” สมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช เมื่อถึงรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย มีการบูรณปฏิสังขรณ์วัดนี้เสียใหม่ และพระราชทานนามใหม่ว่า วัดอรุณราชวราราม

มีการศึกษาวิเคราะห์วัดอรุณอย่างละเอียดว่า เป็นวัดที่ได้รับการออกแบบโดยยึดตาม “คติไตรภูมิ” สมัยต้นรัตนโกสินทร์อย่างสมบูรณ์ เพื่อเป็นสถานที่ประดิษฐานพระมหาธาตุหลวงประจำกรุงรัตนโกสินทร์ จะเห็นได้ว่า ในวัดอรุณเต็มไปด้วยงานศิลปะและสถาปัตย์ที่งดงามและยิ่งใหญ่ โดยการวางผังและองค์ประกอบทางศิลปกรรมและสถาปัตย์ต่างๆ ตั้งใจให้เป็นภาพจำลองของโลกและจักรวาลตามคติความเชื่อทางพุทธศาสนาในสังคมไทยยุคนั้น

ปวีณา ชี้ให้เห็นว่า บริเวณผังพุทธาวาสส่วน พระปรางค์วัดอรุณ ที่ชาวไทยและนักท่องเที่ยวทั่วโลกคุ้นตา คือสัญลักษณ์ของจักรวาลตามคติไตรภูมิ ที่แสดงให้เห็นถึงสัญลักษณ์ของเขาพระสุเมรุ สวรรค์ชั้นดาวดึงส์ สวรรค์ชั้นจาตุมหาราชิกา  ชานเขาพระสุเมรุ ทวีปทั้งสี่ มหาสมุทรกำแพงจักรวาล และนรกภูมิ

ส่วนผังพุทธาวาสบริเวณ พระอุโบสถ ที่อยู่ใกล้กับพระปรางค์วัดอรุณ คือสัญลักษณ์ของ “ชมพูทวีป” ประกอบด้วย มัชฌิมประเทศในป่าหิมพานต์ ส่วนทางพุทธาวาสบริเวณพระมณฑปพระพุทธบาทจำลองและพระเจดีย์คือสัญลักษณ์ของ “ลังกาทวีป”